Nog maar kort na het naar buiten brengen van mijn winterslaap is de gemoedsbeweging al weer veranderd. Een van mijn haptonomie-docenten vergeleek ons gemoed (Van Dale: het binnenste van de mens, zijn geestelijk gevoel) ooit met een pan soep, waarin met tussenpozen wordt geroerd. Een flinke handdraai links- of rechtsom en de boel begint weer te stromen. Wat onder lag komt boven, wat eerst afgescheiden was wordt één, eventuele klonten lossen op in de massa of komen juist tot botsing.
Dat onze innerlijke gemoedssoep letterlijk samenhangt met beweging wordt in haptotherapie meer dan duidelijk. Mijn collega-haptotherapeut Esther beschreef het onlangs mooi in haar podcast.
Ja, beweging is een hot item en als kernbegrip überhaupt niet weg te denken uit de haptonomie. En zeker in deze tijd, waarin ons van bovenaf een flinke beperking in de fysieke beweging is opgelegd, kunnen we meer leren over hoe dit begrip in onze persoonlijke levens betekenis heeft. En hoe de externe of fysieke en de interne beweging met elkaar samenhangen. Leest en ontdekt!
Innerlijke en uiterlijke beweging: de samenhang
Het gave van de relatie tussen de innerlijke en uiterlijke beweging is dat je niet hoeft te wachten tot iemand anders in jouw pan komt roeren. We kunnen ervoor kiezen om in beweging te komen en - hoewel niet alles maakbaar is - geeft ons dat wel degelijk belangrijke handvatten. Gooi eens wat schwung in je wandelpas, doe een dansje, en je zult merken dat de externe beweging ook vanbinnen een andere beweging oproept. Fake it till you make it.
Mooier nog, vind ik persoonlijk, als je het bestaande gevoel - weerstand, frustratie, verdriet.. noem maar op - de ruimte kan geven binnen de nieuwe beweging. Er hoeft niets gefaket te worden, alles mag er zijn. De fysieke beweging dient dan ter ondersteuning van de innerlijke beweging en zorgt zo voor ontlading of transformatie. Het roeren kan dan letterlijk ontroeren.
Ook het uitspreken van je gevoel is een belangrijke vorm van beweging en eigen keuze - wat binnen is, breng je naar buiten. Dit zorgt niet zelden voor nieuwe beweging en is mijn inziens een essentieel handvat om tot verbinding te komen. Het uitspreken zelf kan op meer of minder verbonden wijze geschieden, met bijbehorende gevolgen voor het contact. We kennen allemaal de gevolgen van naar de ander wijzen en het gevoel of de oorzaak buiten onszelf plaatsen. Ja, ook een botsing is beweging en kan soms best lekker voelen. Maar om die klonten te doen oplossen helpt het om uiteindelijk toch die soms doodenge stap vanuit jou naar de ander te maken - want dat is wat je gevoel uitspreken is.
En soms is het wel degelijk de andere mens die in jouw pan roert. De beweging komt dan van buitenaf. Denk aan een gebaar, een woord, een aanraking. Prachtig hoe een externe aanraking je ook vanbinnen kan raken, hoe je weer tot leven kunt komen via de ander. Een andere invloedrijke factor met betrekking tot ons gemoed en beweging, is het weer. Niet voor niets een hot topic. Een invloed die voor iedereen uniek aanvoelt overigens. Zo kom ik makkelijker in beweging als het buiten waait, knap ik behoorlijk op van de wind. Een vriendin van mij daarentegen raakt boven windkracht 5 uit balans. Een windstille en bewolkte dag kan letterlijk "drukkend" voelen. Schijnt de zon dan voelt iedereen zich anders - hoe is dat voor jou?
Emotie en beweging
Ook ik ontdek in deze tijd van stilstand van alles over mijn eigen beweging, zowel extern als intern. En man, wat is er veel in beweging in mij. En wat beweeg ik graag, binnen en buiten. En of ik die beweging klein en bij mezelf houd of groter maak en naar buiten breng, heeft opvallend veel te maken met mijn gemoed. Want om weer over de pan met soep te spreken: het roeren heeft niet alleen invloed op de soep, de (gemoeds-)soep bepaalt omgekeerd hoe er geroerd wordt. Het lijf, beweegt wezenlijk anders vanuit boosheid, dan vanuit verdriet. Ga maar eens na. Voel je jezelf weleens huppelen vanuit blijdschap? Langzaam wiegen of horten en stoten bij verdriet? Bevriezen bij angst?
Voor mezelf bemerk ik soms dat ik in mijn boosheid steviger en sneller begin te lopen, mijn gesprekspartner achter me latend. Gaaf voelt dat, om zo bewogen te worden door mijn emoties. En daarbij altijd weer die eigen keuze te hebben. Om wél te vertragen in je boosheid, om ook vanuit de freeze je lijf in beweging te brengen, volle angst vooruit. Om de stap naar de ander of juist naar jezelf te maken. Een dans met het leven van bewogen worden en de beweging inzetten, pure co-creatie!
Ik schreef het net al, onze emoties hebben niet alleen invloed op het karakter van onze beweging - groot, klein, snel, langzaam -, maar ook op hoe we ons in die beweging tot de buitenwereld en onze medemens verhouden. Of we meer naar binnen of naar buiten keren, naar de ander toe bewegen of juist van de ander af. Onderzoek maar eens wat jouw natuurlijke neiging is bij boosheid of angst. Storm je weg of duik je eropaf? En welke beweging voel je als je in de put zit?
Ik persoonlijk voel bij verdriet een beweging naar binnen, om vervolgens vrij snel vanuit de doorvoelde put naar de ander uit te reiken, te verbinden. Voor mij een uitstekende strategie, want gezegend met een netwerk fijne mensen die zelfs op verzoek (!) bereid zijn iets liefs tegen me zeggen. Ik heb daarentegen ook vrienden die hun wereld bij verdriet kleiner maken en voor kortere of langere periode verdwijnen. Als je van jezelf weet wat jouw natuurlijke beweging is, zou je dan ook eens kunnen experimenteren met de tegenovergestelde beweging? Bijvoorbeeld zelf oplossen in plaats van hulp vragen, of juist eens een hand uitsteken en je laten helpen. Wat levert dat je op?
De adem
Tot slot neem ik jullie kort mee in een wonderlijke vorm van beweging, waar ik momenteel veel tijd mee doorbreng. De adem, onze meest primaire en essentiële beweging. Richt je aandacht er maar eens op en voel hoe de adem je letterlijk beweegt, het in- en uitzetten van je borst. Maar ook hoe je adem als beweging onder invloed is van je emoties en de buitenwereld. Voel je weleens hoe je adem stokt bij een onverwachtse ontmoeting of geluid? Of hoe je bij een gevoel van opluchting ineens letterlijk meer lucht binnen krijgt? Bij de overgang van drukte naar stilte bijvoorbeeld, de bedrukking van het bos naar open heide - of andersom. En ook voor de adembeweging geldt: de relatie met het gevoel en de buitenwereld gaat twee kanten uit. Dus, wie blij is zal anders ademen dan wie boos is. Maar ga eens bewust op een andere manier - dieper, sneller, trager - ademen en je zult merken dat dat anders aanvoelt. Zo zijn er tal van prachtige tools om je ademhaling en daarmee je gevoel, energieniveau en zelfs bewustzijn te beïnvloeden. De adem kan daarbij dienen als instrument of voertuig om je dichter bij je gevoel en 'jezelf' te brengen, als verbinding tussen je gevoel, je lijf en je mind. Wie bewust ademt, is daarbij meer aanwezig in zijn lijf en omgeving, heeft meer presentie.
En dus gebruik ik deze periode van quarantaine om meer tijd met mijn adem door te brengen, onder online begeleiding van en tezamen met de mooie groep mensen van Tara Academy*. Om alle sensaties en gevoelens in de uithoekjes van mijn wezen te ontdekken, waarvan ik soms het bestaan en de mogelijkheid niet kende. En om die vervolgens schoon te spoelen met mijn adem, te doorvoelen. Zodat ik straks - aan het eind van deze tunnel - als haptotherapeut, maar ook als vriendin en mens, nog aanweziger kan zijn bij jullie, in het contact. Omdat ik steeds meer aanwezig ben bij mezelf, mijn lijf bewonend. Vanuit mij naar jou, en andersom. En soms ook vanuit mij naar mij, op slot, terug die grot in.
Dàt alles is voor mij verbinding, waar haptonomie, het leven, over gaat. Aanwezig en in contact met alles wat er is.
Zo. En dan nu naar buiten om me door en met de eerste lentesneeuw te (laten) bewegen! Want ik zit alweer veel te lang stil. Ik dank jullie!
*Meer weten over en/of meedoen aan adem- en bewustzijnswerk? Kijk op de website van tara.academy of zoek een ademcoach bij jou in de buurt.